با رشد چشمگیر تجارت الکترونیک و گسترش فروشگاه‌های آنلاین، یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران پیش از خرید، اطمینان از قانونی‌بودن سایت مورد نظر است. در این بین، پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا)، مرجع تخصصی امنیت فضای مجازی، نقش مهمی در رصد و بررسی فعالیت‌های مجرمانه اینترنتی دارد. یکی از خدمات کاربردی فتا، امکان بررسی و استعلام اعتبار سایت‌های اینترنتی است.
فهرست مطالب
استعلام سایت از پلیس فتا چیست؟
استعلام سایت از پلیس فتا فرآیندی است که کاربران از طریق آن متوجه می‌شوند آیا یک وب‌سایت یا فروشگاه اینترنتی، فعالیت قانونی دارد یا خیر. این اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از گرفتارشدن در دام سایت‌های جعلی، کلاهبرداری اینترنتی، فروش کالاهای تقلبی، یا سایت‌هایی است که اطلاعات شخصی و مالی کاربران را هدف قرار می‌دهد.
پلیس فتا، بازوی امنیت سایبری کشور، این امکان را به کمک پورتال رسمی، تماس تلفنی یا حضور در دفاتر خود فراهم کرده است تا از فعالیت غیرقانونی یا مشکوک برخی سایت‌ها جلوگیری کند تا کاربران با اطمینان خاطر از فضای آنلاین بهره‌مند شوند.
چرا استعلام سایت اهمیت دارد؟
در دنیای دیجیتال، هر کسی می‌تواند سایتی راه‌اندازی کند؛ اما همه این سایت‌ها قانونی، امن یا اخلاق‌مدار نیست. استعلام سایت کمک می‌کند تا:
- از فروشگاه‌های نامعتبر یا دارای سوابق شکایت آگاه شوید.
- گرفتار کلاهبرداری‌های اینترنتی و سایت‌های جعلی نشوید.
- پیش از پرداخت وجه، مطمئن شوید که اطلاعات شخصی و مالی شما به‌درستی محافظت می‌شود.
- در صورت بروز تخلف، بتوانید با ارائه اسناد قانونی، پیگیری مؤثری داشته باشید.
روش‌های استعلام سایت از پلیس فتا
- ورود به پورتال رسمی پلیس فتا به نشانی https://www.fata.gov.ir
در این سایت می‌توانید اطلاعات آموزشی و هشدارهای امنیتی پلیس فتا را بخوانید. همچنین، گزارش تخلف یا شکایت خود را ثبت، وضعیت شکایت‌ها و اقدامات پلیس را پیگیری و درخواست بررسی سایت مشکوک را ارسال کنید. اگر نام دامنه، آدرس سایت یا شماره حساب صاحب سایت را داشته باشید، می‌توانید آن را در قسمت «تماس با ما» یا سامانه «ارتباط مردمی» وارد کنید تا کارشناسان پلیس فتا بررسی کنند و پاسخ دهند.
- تماس تلفنی با سامانه ۰۹۶۳۸۰
این خط تلفن شبانه‌روزی، پاسخ‌گوی سئوالات شهروندان در زمینه جرائم رایانه‌ای، سایت‌های مشکوک، اطلاع‌رسانی در مورد کلاهبرداری‌ها و پیگیری‌های مرتبط با تخلفات اینترنتی است. تماس با این سامانه برای استعلام اعتبار وب‌سایت‌ها یا راهنمایی درباره نحوه پیگیری، مؤثر است.
- مراجعه حضوری به دفاتر پلیس فتا در مراکز استان‌ها
در مواردی که نیاز به پیگیری حقوقی یا طرح شکایت رسمی است، می‌توانید با داشتن مدارک و مستندات، نظیر رسید پرداخت، اسکرین‌شات از گفت‌وگوها و اطلاعات تماس سایت به دفتر پلیس فتا شهر خود مراجعه کنید و گزارش دهید.
روش‌های دیگر برای بررسی اعتبار سایت‌ها
علاوه بر مراجعه مستقیم به پلیس فتا، چند ابزار و نشانه دیگر وجود دارد که می‌تواند در تشخیص اعتبار سایت‌ها کمک‌کننده باشد:
- بررسی نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)
نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) را مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت ارائه می‌دهد. سایت‌هایی که اینماد دارند، فرآیند احراز هویت، ثبت اطلاعات رسمی و بررسی حقوقی را طی کرده‌اند. برای بررسی صحت اینماد:
به سایتenamad.ir بروید و نام دامنه سایت مورد نظر را جست‌وجو کنید.
هرچند داشتن اینماد نشانه مثبتی است، اما نبودش به معنای مجرم‌بودن سایت نیست؛ بلکه امکان دارد که کسب‌وکار نوپا باشد، یا در حوزه‌ای فعالیت کند که هنوز مشمول دریافت اینماد نیست.
- بررسی گواهی امنیتی SSL سایت
اگر سایت از گواهی امنیتی SSL استفاده کند و ارتباط شما رمزنگاری شده باشد، در مرورگر، کنار آدرس سایت، قفل کوچکی می‌بینید. این مورد، الزامی برای فروشگاه‌های آنلاین است و نداشتن آن، یک هشدار جدی امنیتی.
- ارزیابی طراحی، محتوا و اطلاعات تماس سایت
- آیا سایت اطلاعات تماس شفاف دارد؟
- آیا سایت شماره تماس و آدرس فیزیکی دارد؟
- آیا سایت دارای پروفایل شبکه اجتماعی فعال است؟
- آیا محتوای سایت حرفه‌ای و دقیق است یا پر از غلط تایپی و عکس‌های نامرتبط؟
- جستجوی نام سایت در گوگل و شبکه‌های اجتماعی
با جستجوی نام فروشگاه یا آدرس سایت در موتورهای جستجو یا پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و توییتر، می‌توان دید که آیا دیگران تجربه‌ای از این سایت داشته‌اند یا خیر. دیدن نظرات منفی، شکایات یا هشدارهای کاربران دیگر می‌تواند زنگ خطری باشد.
چه زمانی باید به پلیس فتا گزارش داد؟
اگر با یکی از موارد زیر روبه‌رو شدید، بهتر است سریعا موضوع را با پلیس فتا در میان بگذارید:
- دریافت کالا یا خدمتی مغایر با آنچه تبلیغ شده است
- دریافت‌نکردن کالا پس از پرداخت
- مسدودشدن سایت پس از پرداخت یا ثبت سفارش
- تهدید یا اخاذی از سمت فروشنده
- مشاهده مطالب غیراخلاقی یا مجرمانه در سایت
اعتماد کاربر بزرگ‌ترین سرمایه کسب‌وکارهای اینترنتی است. برای حفظ این اعتماد و جلوگیری از سواستفاده‌های احتمالی، آگاهی و استفاده از ابزارهایی، مانند استعلام سایت از پلیس فتا ضروری است.
با انجام چند بررسی ساده، مثل چک‌کردن اینماد، تماس با شماره ۰۹۶۳۸۰، یا رجوع به وب‌سایت رسمی فتا، می‌توان گام‌های مهمی برای حفاظت از خود و اطرافیان در برابر کلاهبرداری‌های اینترنتی برداشت.
