بانک‌های مرکزی جهان به دنبال ایجاد نسخه‌های دیجیتال پول ملی خود هستند. در ایران نیز بانک مرکزی با معرفی «ریال دیجیتال» یا «رمزریال» گام مهمی در جهت مدرن‌سازی نظام پولی کشور برداشت.
فهرست مطالب
ریال دیجیتال چیست؟
ریال دیجیتال نسخه الکترونیکی پول ملی ایران است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آن را منتشر می‌کند. این ارز دیجیتال، معادل اسکناس‌های فیزیکی است، اما به صورت داده‌های الکترونیکی در کیف پول‌های دیجیتال نگهداری می‌شود. هدف ریال دیجیتال افزایش کارایی نظام پرداخت، کاهش هزینه‌های چاپ و توزیع اسکناس و ارتقای شفافیت مالی است.
تفاوت ریال دیجیتال با ارزهای دیجیتال جهان
مرکزیت: ریال دیجیتال توسط بانک مرکزی ایران صادر و کنترل می‌شود؛ درحالی که ارزهای دیجیتال جهانی مانند بیت‌کوین و اتریوم، غیرمتمرکز است و هیچ نهاد مرکزی‌ای آن را کنترل نمی‌کند.
هدف: ریال دیجیتال برای استفاده در تراکنش‌های داخلی و به عنوان جایگزینی برای اسکناس طراحی شده است؛ درحالی که ارزهای دیجیتال جهانی اغلب ابزاری برای سرمایه‌گذاری یا وسیله‌ای برای تراکنش‌های بین‌المللی استفاده می‌شود.
قانون‌گذاری: ریال دیجیتال تحت نظارت و قوانین بانک مرکزی ایران است، درحالی که ارزهای دیجیتال جهانی در بسیاری از کشورها هنوز تحت چهارچوب‌‌های قانونی مشخصی قرار نگرفته است.
مزایای ریال دیجیتال
کاهش هزینه‌ها: با حذف نیاز به چاپ و توزیع اسکناس، هزینه‌های مرتبط با تولید پول فیزیکی کاهش می‌یابد.
افزایش شفافیت: تراکنش‌های ریال دیجیتال قابل پیگیری است که می‌تواند به افزایش شفافیت مالی و کاهش فساد کمک کند.
افزایش سرعت تراکنش‌ها: تراکنش‌های دیجیتال به صورت آنی انجام می‌شود که می‌تواند کارایی نظام پرداخت را افزایش دهد.
دسترسی آسان: کاربران می‌توانند با تلفن همراه یا دستگاه‌های دیجیتال دیگر، به ریال دیجیتال دسترسی داشته باشند.
نحوه خرید و فروش ریال دیجیتال
افتتاح کیف پول دیجیتال: برای استفاده از ریال دیجیتال، ابتدا باید یک کیف پول دیجیتال در یکی از بانک‌های مجاز افتتاح کنید. این کیف پول‌ها معمولا به صورت اپلیکیشن‌های موبایل ارائه می‌شوند.
شارژ کیف پول: پس از افتتاح کیف پول می‌توانید با تبدیل ریال فیزیکی یا موجودی حساب بانکی خود به ریال دیجیتال، کیف پول خود را شارژ کنید.
انجام تراکنش‌ها: با استفاده از کیف پول دیجیتال می‌توانید پرداخت‌های خود را انجام دهید یا ریال دیجیتال را به حساب شخص دیگری پرداخت کنید.
بازگشت به ریال فیزیکی: در صورت نیاز یا خواست، می‌توانید ریال دیجیتال خود را به ریال فیزیکی تبدیل و برداشت کنید.
چالش‌ها و ملاحظات
حفظ حریم خصوصی: به دلیل قابلیت پیگیری تراکنش‌ها، نگرانی‌هایی درباره حفظ حریم خصوصی وجود دارد.
زیرساخت‌های فنی: برای اجرای درست و قوی ریال دیجیتال، به زیرساخت‌های قوی با امنیت بالا نیاز است.
پذیرش عمومی: موفقیت این پروژه ملزم پذیرش مردم و جلب اعتماد آنهاست. آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب در این زمینه می‌تواند موثر باشد.
ریال دیجیتال با مزایایی همچون، کاهش هزینه، افزایش شفافیت، افزایش سرعت تراکنش‌ها و دسترسی آسان می‌تواند نقش مهمی در نظام مالی کشور ایفا کند. با این حال، برای اجرای موفقیت‌آمیزش باید به چالش‌ها و ملاحظات مطرح‌شده، توجه کرد.
