کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

تعریف کلاهبرداری اینترنتی

گسترش استفاده افراد از اینترنت علاوه بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش سرعت انجام کارها مشکلات و روش های جدیدی برای کلاهبرداری اینترنتی را نیز به وجود آورده است.

با افزایش نفوذ گسترده اینترنت در جوامع و افزایش تعداد کاربران فضای مجازی کلاهبرداران و هکرها نیز با استفاده از روش های خلاقانه و ناآشنا برای مردم عادی بسیاری از افراد را به دام  انداخته و به راحتی از آنها دزدی کرده‌اند.

عدم آموزش درست و شناخت دقیق ابزارهای پرداختی آنلاین سبب افزایش تعداد کلاهبرداری اینترنی شده است؛ به همین دلیل در این مطلب قصد داریم تعریف کلاهبرداری اینترنتی، انواع روش‌های کلاهبرداری اینترنتی و نحوه شکایت از کلاهبرداران اینترنتی را بیان کنیم.

به دلیل گستردگی فضای سایبری و تفاوت دیدگاه کارشناسان این حوزه، امکان ارائه یک تعریف دقیق و جامع برای کلاهبرداری اینترنتی وجود ندارد. اما به صورت کلی می‌توان یک جرم در فضای آنلاین را به صورت زیر تعریف کرد:

هر عمل خلاف قانونی که توسط رایانه یا سایر ابزارهایی که به اینترنت متصل می‌شوند انجام شود به نحوی که به صورت مادی یا معنوی آسیبی را با مردم برساند، مصداق بارز جرم در فضای آنلاین است.

جرایم آنلاین به صورت کلی در دو دسته زیر قرار می‌گیرند:

• • جرایمی که به صورت مستقیم وابسته به رایانه و تلفن همراه هستند و معمولا در شبکه‌های رایانه‌ای و اینترنت رخ می‌دهند مانند: دسترسی غیر مجاز به اطلاعات و فیشینگ(درگاه پرداخت اینترنتی جعلی).
  • جرایمی که در فضای آنلاین اتفاق می‌افتند اما اثرات آن در دنیای واقعی نیز قابل مشاهده است. به عنوان مثال آزار جنسی، انتشار ويروس و استفاده غیر مجاز از اطلاعات سرقت شده و به طور کلی جرایمی است که روی زندگی روزمره افراد تاثیر منفی دارد

چرا مقابله با کلاهبرداری اینترنتی مهم است؟

طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۸، کلاهبرداران اینترنتی مبلغی بیش از ۱.۵ تریلیون دلار از طریق کلاهبرداری در فضای اینترنت به دست آورده‌اند! این مبلغ حتی از بودجه برخی از کشورها نیز بیشتر است و با افزایش روزافزون تعداد کاربران فضای مجازی این عدد به راحتی افزایش می‌یابد و تعداد افراد بیشتری سرمایه و اطلاعات خود را از دست می‌دهند.

علاوه بر مسائل مالی، امنیت و آبروی بسیاری از افراد در معرض خطر کلاهبرداری اینترنتی است. یکی از مثال‌های رایج، سو استفاده هکرها از حساب‌‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی مختلف و انتشار عکس‌ها یا اطلاعات شخصی افراد است.

از آنجایی که امنیت فضای مجازی همواره مورد انتقاد متخصصان این حوزه قرار می‌گیرد، مبارزه با مصادیق مختلف کلاهبرداری اینترنتی باید در دستور کار نهاد های مسئول قرار بگیرید اما با آموزش درست و آشنایی کاربران فضای مجازی با انواع کلاهبرداری اینترنتی به راحتی می‌توان بخش قابل توجهی از این کلاهبرداری ها را کاهش داد.

روش های جلوگیری از کلاهبرداری اینترنتی

انواع کلاهبرداری اینترنتی

همانطور که در بالا ذکر کردیم کلاهبرداری اینترنتی انواع مختلفی دارد که در ادامه به برخی از معروف‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.

1. فیشینگ(درگاه پرداخت اینترنتی جعلی)
2. فروشگاه اینترنتی تقلبی
3. اسکیمر
4. سرقت اطلاعات با ویروس‌ها و آگهی تبلیغات
5. سرقت اطلاعات هویتی (ایمیل یا پیامک جعلی)
6. کلاهبرداری نیجریه‌ای
7. برداشت غیرمجاز از حساب با رسید خودپرداز
8. خالی کردن حساب به بهانه قرعه‌کشی
9. سایت‌های شرط بندی مسابقات
10. جعل اسناد

برای شناخت هریک از این روش ها بلاگ ” شناخت انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی” را مطالعه کنید.

چگونه از کلاهبردارن اینترنتی شکایت کنیم؟

مجرمان فضای مجازی، هر روز در حال یافتن راه‌های جدیدی برای کلاهبرداری از کاربران اینترنت هستند. پس این امکان وحود دارد که حتی با رعایت تمام نکات امنیتی، باز هم در دام آن‌ها بیفتید. اگر این اتفاق برای شما رخ داد، حتما در نظر داشته باشید که پیش از هر اقدامی، رمز حساب بانکی خود را تغییر دهید و در اسرع وقت مورد کلاهبرداری را گزارش کنید. پلیس فتا مسئولیت مستقیم رسیدگی به شکایات مردمی مرتبط با کلاهبرداری اینترنتی را بر عهده دارد. برای بررسی مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بلاگ ” آموزش مرحله به مرحله شکایت از کلاهبرداری اینترنتی” را مطالعه کنید.

مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی و پیگیری پرونده در دادسرای جرائم رایانه‌ای

چگونه به پلیس فتا شکایت کنیم؟

پیش از اینکه به صورت حضوری به پلیس فتا مراجعه کنید، باید در دادسرا جرایم رایانه‌ای تشکیل پرونده دهید. وظیفه این دادسرا رسیدگی به جرائمی است که در فضای سایبری رخ داده است. پس از مراجعه به دادسرا پرونده تشکیل می‌شود و روال قانونی رسیدگی شکایت به جریان می‌افتد. در این مرحله باید به یکی از مراکز پلیس فتا در شهر محل سکونت خود مراجعه کنید که در ” مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی و پیگیری پرونده ” با جزئیات تمامی مراحل را بررسی کرده‌ایم.

به طور کلی معمولا جرم‌های اینترنتی به دو صورت اتفاق می‌افتند:

• شاکی مجرم را بشناسد. در این وضعیت، قاضی وظیفه دارد تا شخص مظنون را برای دفاع به دادگاه احضار نماید.
• مجرم پرونده ناشناس باشد. در چنین حالتی،‌ پلیس فتا وظیفه بررسی پرونده و یافتن متهم را دارد.

علاوه بر مراجعه حضوری، اگر جرمی و یا کلاهبرداری اینترنتی علیه شما در فضای آنلاین صورت گرفته، می‌توانید به سایت اینترنتی پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) به نشانی www.cyberpolice.ir مراجعه و بخش ارتباطات مردمی را انتخاب کنید.

مجازات کلاهبرداری اینترنتی

با توجه به نوع جرم و بنابر تشخیص قاضی معمولا مجازات از یک سال تا ۳ سال حبس، برگرداندن مال به صاحب مال و پرداخت جریمه نقدی برای کلاهبرداران اینترنتی درنظر گرفته می‌شود.

ماهان مسبوقی

از سال ۹۲ در حوزه تولید محتوا و بازاریابی فعال هستم و باعث افتخاره که الان دارم با تیم زیبال همکاری میکنم.